Terapia Simontonowska (TS) jest spójnym programem składającym się z metod i technik poznawczo-behawioralnych o dowiedzionej skuteczności. Jest to terapia oparta na teorii uczenia się – wychodzi z założenia, że każdy człowiek – a więc również pacjenci onkologiczni – posiada różne, wykształcone w toku życia przekonania i postawy, które wpływają na powstawanie emocji i podejmowane działania, a czasem powodują wysoki poziom dystresu emocjonalnego.

Niezdrowe przekonania i postawy wobec leczenia onkologicznego mogą prowadzić do niechęci w podejmowaniu leczenia nawet, gdy rokowanie jest pomyślne – w TS formułowanie zdrowych przekonań i postaw wobec leczenia oraz budowanie nadziei pacjenta jest głównym celem interwencji terapeutycznej. Częścią interwencji w TS jest również modyfikacja stylu życia na zdrowszy w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu nowotworu oraz szeroko pojętej profilaktyki.

Wyjątkową cechą charakterystyczną TS jest kształtowanie umiejętności samopomocowych. W ramach oddziaływań psychoedukacyjnych i terapeutycznych w TS stosowane są między innymi następujące techniki: trening relaksacyjny, praca z oddechem, praca z wyobraźnią, niefarmakologiczne metody łagodzenia dolegliwości somatycznych, praca z przekonaniami (Racjonalna Terapia Zachowania), mindfulness, narzędzia dotyczące systemu wsparcia społecznego. Ponadto TS dotyka obszarów tematycznych, które w literaturze przedmiotu wymieniane są jako istotne dla pacjentów onkologicznych oraz korzysta z teorii i metod powszechnie stosowanych w psychologii i psychoterapii. Do zagadnień poruszanych podczas sesji TS należą: radzenie sobie z dystresem, postawy wobec choroby i jej leczenia, komunikacja interpersonalna oraz system wsparcia społecznego, radzenie sobie z trudnymi emocjami (poczucie winy, lęk, uraza, złość, zamartwianie się), radzenie sobie z lękiem przed śmiercią, stresem związanym z przekonaniami duchowymi, filozoficznymi i egzystencjalnymi, rola zabawy i śmiechu w procesie zdrowienia, interwencje dotyczące zmiany stylu życia.

​